GenelMimarlık

Doğanın Mimarları ve Ortaya Çıkardıkları Eserleri

Doğa ve Mimari

İçerisinde yaşamımızı sürdürdüğümüz doğal çevre sadece bize yaşam alanı sağlamakla kalmamış, hayvanlar ve bitkiler gibi canlılar için de bir yaşam alanı sağlamıştır. Bizler sonradan aldığımız eğitim, yaptığımız gözlem ya da geliştirdiğimiz düşünce sistemi sonucunda birer Mimar olurken, doğada yaşamını sürdüren diğer canlılardan bazıları Mimar olarak doğmuşlardır. Bizler ise doğanın mimarlarından ilham alarak sonradan almış olduğumuz eğitim sonucunda bir yapıyı tasarlama şansına sahip oluyoruz. Dolayısıyla görünenin aksine bu süreci yöneten ve temelde bize ilham kaynağı olan doğada bulunan diğer canlılardır. Elbette ki bütün bu canlıları bir tane yazı içerisine sığdırmak olanaksız ancak gelin hep beraber bu doğanın mimarlarından inceleyebileceğimiz kadarını inceleyelim.

Dokumacı Kuşlar ve yuvaları

Afrika, Hindistan, Avusturya ve civarındaki adalarda görülen bir tuş türüdür. İsimlerini dokuyarak elde ettikleri yuvalarından alırlar. Dişi dokumacı kuşların beğenisine sunulmak üzere, taze çim parçaları karmaşık bir şekilde örülerek birbirine tutturulduktan ve şekillendirildikten sonra kurumak ve sertleşmek üzere güneş ışığında bırakılır. Ardından dişi kuşun beğenisine sunulur. Bu yuvanın varlığını devam ettirip ettirmemesi tamamen dişi kuşun beğenisine bağlıdır. Aksi halde dişi kuş yuvayı terk eder. Buna karşılık yuvanın mimarı erkek dokumacı kuş yuvayı yıkar ve yeniden bir başka yuva inşa etmeye başlar.

 

Dokumacı kuşlar ve yuvaları
Dokumacı kuş yuvası detay
Kuş yuvasından esinlenerek tasarlanmış bir yapı örneği (Beijing Ulusal Stadyumu- Pekin)

Termitler ve topraktan yapılmış gökdelenleri

Genel olarak tropik iklime sahip bölgelerde yetişen bir böcek türüdür. Bilindiğinin aksine bir karınca değildir. Hem kör, hem de sağır olan termitler, yükseklikleri 7 metreyi bulan yuvalarını inşa ederler. Yuvalarını salgıladıkları enzimleri toprak ile harmanlayarak meydana getirirler. Bu yuvalar ile ilgili şaşırtıcı olan durum ise güneş ışığını doğru bir şekilde alacak şekilde inşa edilmeleri, içerisinin havalandırmasını sağlamak için açtıkları açıklıklar ve nem dengesini sağlamak için toprağın altına inerek su kanallarını yapılarına dâhil etmeleri. Topraktan yapılmış termit yuvaları dış duvar kalınlığı sayesinde içeriye sıcağın ulaşmasını engeller. Binlerce termit’i içerisinde barındıran bu yuvaların dışarıdan göründüğü kısmı gibi, toprak altında kalan kısmı da daha önce bahsettiğim gibi nem dengesini sağlamak için bulunur ve bu böceklerin bir kısmı burada yaşar. Çift duyu organından yoksun bu canlıların sıcaklık, nem ve havalandırma gibi kriterleri göz önünde bulundurarak ortaya çıkarttıkları topraktan gökdelenler şaşırtıcıdır.

Termit yuvası örneği
Termit yuvaları

Bal arıları ve düzgün hesaplanmış Altıgenlerden meydana getirdikleri petekleri

Kovanları içerisinde, bünyelerinde oluşturdukları balmumunu kullanarak meydana getirdikleri petekler bugün geometrisi ile birçok mimara ilham kaynağı olmuştur. Bal, Polen ve larva saklamak için meydana getirilen bu altıgen ünitelerin ölçülerinin farklı arılar tarafından yapılmasına rağmen aynı olması ve birleşim yerlerinin bile anlaşılamayacak şekilde tasarlanıp, birleştirilmesi etkileyicidir. Bizim çocuklarımızın hafızasında ‘Arı vız vız vız’ diye açmaya çalıştığımız yere, bal arıları kovanlarında düzgün altıgenler açarak cevap verirler. Bu arılar bahsettiğim şekli oluştururken vücutlarında bulunan antenlerde yer alan algılayıcı hücre ve tüyleri kullanarak ölçümler yaparlar. Ürettikleri hücrelerin kalınlıklarını titizlikle ölçerler.

Bal peteği
Bond Üniversitesi- Mimarlık bölümü öğrencileri ve öğretmenleri tarafından, Sidney Aydınlatma Festivali için tasarlanmış bir LED Aydınlatma Enstalasyonu, Sidney. 2014

Sedefli Deniz Helezonu ve altın orana sahip kabuğu

Kalsiyum karbonattan oluşturduğu evini üreten ve bir yumuşakçalar olan sedefli deniz helezonu doğanın mimarlarının oluşturduğu bir diğer farklı yapıdır.  Bu canlı büyüdükçe kabuğuna yeni ve daha büyük bir hacim ekler ve bunu kabuğuna kavis vererek yapar. Boşalttığı hacimden yaşayacağı yeni hacme geçerken, eski hacmini nitrojen gazı ile doldurur ve yeni hacmine geçer böylece canlı, suda durma özelliğini geliştirmiş olur.  Birbiri ardına oluşturduğu hacimler ve kavisli şekli ile sonunda Sedefli Deniz Helezonu mimaride ve sanat eserlerinde de güzel görünümü yakalamak için kullanıldığı düşülen bir sistematik olan ‘Altın Oran’ a sahiptir. Yani oluşturulan her bir yeni hücre ile bir önceki hücre ölçülerinin ortalaması arasında sabit bir oran vardır.

Sedefi Deniz Helezonu (Nautilus Pompilius) ve Altın Oran

İpek Böceği ve kozası

Uzun bir süre yumurtası içerisinde bekleyen ipek böceği tırtılı, bu sürenin bitiminde yumurtası içerisinden çıkar ve kendisini bekleyen işin ağırlığını bilircesine, dut yapraklarını yiyerek beslenir, deri değiştirir ve olgunlaşır.  Ağırlığı artan ve büyüyen tırtıl, kendisi içerisinde kalacak şekilde ipek kozasını örmeye başlar. 3-4 gün boyunca salgıladığı salgı ile hiç durmadan çalışır ve kozasını tamamlar. Kozasının içerisinde kaybolan tırtıl, bir süre sonra bir kelebeğe dönüşerek buradan ayrılır. Bizlere ise ilham verici kozası ve ürettiği değerli bir kumaş olan ipek kalır. İpek bilinen en sağlam ipliktir ve tekstilden dekorasyona her alanda kullanılmaktadır. İpek böceğine bize ilham veren bir koza ve değerli bir kumaş ortaya çıkarttığı için ne kadar teşekkür etsek azdır.

İpek böceği kozası
Beijing Tasarım haftası için üç boyutlu bir yazıcı kullanılarak meydana getirilmiş bir strüktür ve mekan. İlhamını İpek böceğinin dokumasından almış. 2015

Bu yazımı beğendiyseniz, bu yazımı da beğenebilirsiniz. Film setlerine ev sahipliği yapmış, mimarileriyle ilham veren yapılar

***İçerik yazara aittir.

***İçerik için faydalanılan kaynaklar;

-Dokumacı kuşlar ve yuvaları için;

Animal Architecture by Abrams. New York. 2013 (English translation of ‘Architektier’ by Knesbeck. Munich, 2013)

-Termitler ve topraktan yapılış gökdelenleri için;

Animal Architecture by Abrams. New York. 2013 (English translation of ‘Architektier’ by Knesbeck. Munich, 2013)

-Sedefli deniz helezonu ve altın oran’a sahip kabuğu

Mimarlığın Öyküsü by Leland M. Roth. 2006

-İpek Böceği ve kozası

http://www.kozabirlik.com.tr/component/k2/item/137-tirtildan-kelebege.html

***Görseller için altlarında belirtilen kaynaklardan faydalanılmıştır

doğa ve mimari, doğanın mimarisi, doğa, mimari

Doğanın Mimarları ve Ortaya Çıkardıkları Eserleri” üzerine 2 yorum

  1. Büyük bir keyifle okudum yine. Doğanın mimarları konusunda bizleri düşünmeye yönlendiren bir yazı. Teşekkürler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir